दोन दिवसीय पक्षी महोत्सव निसर्ग मित्र मंडळ औरंगाबाद

दोन दिवसीय पक्षी महोत्सव

5 व 6 मार्च रोजी निसर्ग मित्र मंडळ व एन्व्हायर्नमेंटल रिसर्च फौंडेशन आणि एज्युकेशनल अकॅडमी,औरंगाबाद द्वारे आयोजन

औरंगाबाद : निसर्ग मित्र मंडळ व एन्व्हायर्नमेंटल रिसर्च फौंडेशन आणि एज्युकेशनल अकॅडमी औरंगाबाद यांच्या संयुक्त विद्यमाने तसेच रोटरी क्लब औरंगाबाद सेंट्रल यांच्या सहकार्याने दोन दिवसीय पक्षी महोत्सवाचे आयोजन करण्यात आले आहे. पाच व सहा मार्च रोजी औरंगाबाद येथे या महोत्सवाअंतर्गत निसगप्रेमी पक्षीमित्रांनी काढलेल्या छायाचित्रांचा तसेच माध्यमकर्मी छायाचित्रकारांच्या पक्ष्यांच्या छायाचित्रांचे प्रदर्शन भरवण्यात येणार आहे. औरंगाबाद परिसरातील पक्ष्यांचे अभ्यासक, ज्येष्ठ पक्षीमित्र डॉ. श्री दिलीप यार्दी व पक्षीमित्र श्री किशोर गठडी यांची खास मुलाखत श्री वेद जहागीरदार घेणार आहेत. 

या महोत्सवाचे उदघाटन ५ मार्च रोजी वनविभागाचे मुख्य वनसंरक्षक श्री सत्यजित गुजर यांच्या हस्ते सकाळी १० वाजता होईल या प्रसंगी श्री अमितकुमार मिश्रा (उप वनसंरक्षक), डॉ. राजेंद्र नाळे (सहाय्यक वनसंरक्षक) आणि सरताज पठाण (अध्यक्ष रोटरी क्लब औरंगाबाद सेंट्रल) यांची प्रमुख पाहुणे म्हणून उपस्थिती असेल. तापडिया रंग मंदिरच्या कला दालनात हा पक्षी महोत्सव आयोजित करण्यात आला आहे.

   

रविवार दिनांक ०६ मार्च रोजी सकाळी ६ ते ०९:३० दरम्यान जायकवाडी पक्षी अभयारण्य (पैठण)  येथे खास पक्षी निरीक्षण कार्यक्रमाचे आयोजन करण्यात आलेले आहे. विविध पक्षी पाहण्याची संधी तज्ज्ञांच्या मार्गदर्शनाखाली येथे पक्षीप्रेमींना लाभणार आहे. यासाठी लांब पल्ल्याच्या दुर्बिणीची  व्यवस्था करण्यात आलेली आहे.  

जायकवाडी येथील पक्षी निरीक्षणासाठी नोंदणी अत्यावश्यक असून दिनांक ०४ मार्च  ही  त्याची अंतिम तारीख आहे. पक्षी महोत्सवाच्या निमित्ताने दिनांक ०५ मार्च ते ०६ मार्च  २०२२ या कालावधीत पक्ष्यांवरील छायाचित्रांचे प्रदर्शन तापडिया कला दालनात आयोजित करण्यात आलेले आहे. हे प्रदर्शन सर्वांसाठी  खुले असून  मोफत  आहे. 

पक्षी महोत्सव तसेच विविध स्पर्धांसाठी भरभरून प्रतिसाद द्यावा असे आवाहन डॉ. दिलीप यार्दी,  किशोर गठडी,  श्री.सतीश जोशी, किरण परदेशी, कुणाल विभांडीक, नागेश देशपांडे, महेंद्र देशमुख, श्रद्धा देवाधे, स्वरदा जोशी यांनी केले आहे. हा सर्व महोत्सव शासनाच्या कोविड विषयक मार्गदर्शक तत्वांनुसार पार पडणार आहे.  येणाऱ्या पक्षीप्रेमींनी देखील सर्व नियमांचे पालन करावे असे आवाहन आयोजकांनी केले आहे.

सुखना जलाशयात आढळला लाल मानेचा ससाणा (red-necked falcon red)#किशोर_गठडी

आज रविवार दिनांक 7 नोव्हेंबर रोजी औरंगाबाद जवळील सुखना मध्यम प्रकल्पात अतिशय दुर्मिळ  असलेला लाल मानेचा ससाणा((red-necked falcon) या पक्ष्याचा दर्शन पक्षी मित्रांना झाले.निसर्ग मित्र मंडळ व पक्षी मित्र संघटना यांच्या संयुक्त विद्यमाने आयोजित पक्षी सप्ताह निमित्य कार्यक्रमात झाले

या विषयी अधिक माहिती सांगताना निसर्ग मित्र मंडळाचे सचिव श्री किशोर गठडी म्हणाले की लाल मानेचा ससाणा (शास्त्रीय नावः Falco peregrinus) हा भारतात अतिशय दुर्मिळ पक्षी असून ससाणा जातीतील शिकारी पक्षी आहे.चपळ शरीर, व अतिशय वेगवान हालचाली करून उडणाऱ्या पक्ष्यांची शिकार करण्यात पटाईत आहे. डोक्यावरच्या तसेच माणेवरच्यां लाल रंगावरून हा पक्षी ओळखता येतो.

पक्षी मित्र केदार चौधरी यांनी असे सांगितले की साधारणतः जोडीने शिकार करणाऱ्या या पक्ष्याचे दुर्मिळ होण्याचे मुख्य कारण डीडीटी या कीटकनाशकाचा मोठया प्रमाणावरील वापर हे आहे .ससाणा आपल्या शिकारीचा आकाशातुन पाठलाग वेग सरासर २५० ते ३०० प्रती तास एवढा वेग संपादन करु शकतो

या पक्षी अभ्यासात सुमारे 41 विवीध प्रकारच्या पक्ष्यांच्या नोंदी सुखना परिसरात या प्रसंगी पक्षी मित्रांनी घेतल्या

निसर्ग मित्र मंडळ औरंगाबाद तसेच महाराष्ट्र पक्षिमित्र संघटने तर्फे "०५ नोव्हेंबर या आ. मारूती चितमपल्ली यांचे जन्मदिनापासुन ते १२ नोव्हेंबर या पै. डॉ. सालिम अली यांच्या जयंतीचे औचित्य साधून हा आठवडा पक्षीसप्ताह साजरा केल्या जात आहे. 

यावर्षी सुद्धा निसर्ग मित्र मंडळतसेच महाराष्ट्र पक्षीमित्र संघटने तर्फे विविध उपक्रम राबविण्यात येत आहेत. सुखना जलाशयात आयोजित पक्षी निरीक्षणात पक्षीमित्र किशोर गठडी, पक्षी मित्र केदार चौधरी लालासाहेब चौधरी,महेंद्र देशमुख,आदी सहभागी झाले होते.

औरंगाबादहुन सुमारे 22 किमी अंतरावर असलेल्या सुखणा मध्यम प्रकल्पात दरवर्षी निसर्ग मित्र मंडळातर्फे पक्ष्यांच्या नोंदी घेण्यात आल्या 

या पक्षी निरीक्षणात प्रामुख्याने खालील पक्ष्यांच्या नोंदी घेण्यात आल्या

 (red-necked falcon) पांढऱ्या मानेचा ससाणा,चक्रवाक,चमचा (दर्विमुख),black 

Spot billed duck -  राखी बदक,

Pintail duck - तलवार बदक,

Green bea eater - वेडा राघू,

Sea gull - कुरव पक्षी,

White breasted waterhen - पांढरया छातीची पाणकोंबडी,

White breasted kingfisher - खंड्या,

Wood shrike - काष्ठ खाटिक,

Black drongo - कोतवाल,

River tern - नदीसुरय,

Grey heron -  राखी बगळा,

Black winged kite - कापशी घार,

Pied bushchat - गप्पीदास,

Spotted dove - ठिपक्यांचा होला,

Black winged stilt - शेकाट्या,

Yellow wagtail - पिवळा धोबी,

Painted stork - रंगीत करकोचा,

Great Reed warbler - मोठा वटवट्या,धान तिरचिमणी, 

पांथळ चरचरी (PADDY-FIELD PIPIT)ऑस्प्रे आदी 41 पक्ष्यांच्या नोंदी घेण्यात आल्या

निसर्ग मित्र मंडळातर्फे शाडूमाती गणपती मुर्ती बनवण्याची कार्यशाळा

निसर्ग मित्र मंडळातर्फे शाडूमाती गणपती मुर्ती बनवण्याची रविवारी कार्यशाळा

येथील निसर्ग मित्रमंडळा तर्फे तसेच पन्नालालनगर विकास संस्थेच्या सहकार्याने येत्या रविवार दिनांक 13 ऑगस्ट रोजी पर्यावरणपूरक शाडू माती गणपती मूर्ती तयार करण्यासाठीची कार्यशाळेचे आयोजन करण्यात आले आहे

निसर्ग मित्रमंडळा तर्फे प्रदूषण मुक्त  गणेशोत्सव हा उपक्रम गेल्या 15 वर्षा पासून सातत्याने राबविला जातो
या मध्ये प्रामुख्याने नागरिकांमध्ये प्रदूषण मुक्त गणेशोत्सव  संदर्भातील जणजागरण,प्लास्टर ऑफ पॅरिस च्या मूर्ती ला पर्यायी पर्यावरणपूरक मूर्ती साठी चे उद्बोधक तसेच विसर्जनाच्या दिवशी शहरातील विविध संघटनांच्या मदतीतीने निर्माल्य संकलन आदी उपक्रम घेतले जातात

पन्नालालनगर विकास संस्थेच्या सहकार्याने आयोजीत ही कार्यशाळा रविवार दिनांक 13 ऑगस्ट रोजी सकाळी 9 ते 11 या दरम्यान श्री अष्टविनायक गणेश मंदिर येथे होणार आहे

या कार्यशाळेत मूर्ती तयार करण्यासाठी लागणाऱ्या शाडू मातीची व्यवस्था करण्यात आली आहे

साेबत आणावयाचे साहीत्य:- जाड पूठ्ठा,पाण्यासाठी मग, रद्दी पेपर,हात पूसण्यासाठी कपडा

या कार्यशाळेत सहभाग घेण्यासाठी अगोदर नाव नोंदवणे आवश्यक आहे .अधिक माहिती व नाव नोंदणी करीता मंडळाचे
श्री नागेश देशपांडे मो.9420400383
तसेच पन्नलाल विकास संस्थेचे अध्यक्ष श्री उदय जैस्वाल मो. 9422217479

येथे संपर्क साधावा असे आवाहन करण्यात येत आहे

किशोर गठडी
सचिव,निसर्ग मित्र मंडळ औरंगाबाद